Emmanuel Katrakis, secretaris-generaal van de European Recycling Industries Confederation (EuRIC), volgt de dossiers in Brussel op de voet, en is het aanspreekpunt voor de Europese beleidsmakers in Brussel als het gaat om recycling. De Europese grondstoffenstrategie wordt als gevolg van de industrielobby steeds meer een hoofdpijndossier.

‘Hoe word je een kritische grondstof’ lijkt nu de vraag die Brussel bezighoudt?

Dat kun je wel zeggen. Nadat de Europese Commissie begin dit jaar haar ‘Critical Raw Materials Act’ (CRM Act) publiceerde, is in Brussel de strijd losgebarsten over de vraag welke materialen het label ‘kritische grondstof’ opgeplakt krijgen. Welke grondstoffen zijn cruciaal voor Europa en moeten voor de EU worden behouden? Oorspronkelijk was de European Green Deal van de Europese Commissie een aanpak gericht op verduurzaming van Europa. Met de publicatie van de CRM Act zie je een duidelijke verschuiving naar het vooropstellen van de industriële belangen. Het doel van de CRM Act was in eerste instantie helder: een lijst van kritische grondstoffen opstellen, waarvan de aanvoer nu of in de toekomst risico loopt. Logischerwijze komen op die lijst de zeldzame aardmetalen en grondstoffen te staan die de EU keihard nodig heeft voor haar groene en digitale transitie. De lijst zou zich richten op twee categorieën: kritische grondstoffen en strategische grondstoffen.

Vervolgens stonden de gebruikers van grondstoffen op van de materialen, die niet in deze lijsten waren opgenomen, met de wens hier ook in te worden genoemd. Een race om als ‘kritisch’ te worden bestempeld was begonnen.

Zijn die wensen terecht?

Koperschroot is nu ook als kritieke grondstof bestempeld, vanwege de hoge vraag naar koper die voor de toekomst wordt voorzien. Vervolgens wilde de aluminiumindustrie ook aluminium op de lijst van strategische grondstoffen. Dat is nu recent toegevoegd door het Europees Parlement, terwijl de Europese Commissie aluminium bewust buiten de lijst had gehouden. De nieuwste gewenste toevoeging als strategische grondstof is staalschroot. Terwijl sprake is van een enorm overschot aan staalschroot binnen de EU. Dit laat helemaal duidelijk zien dat deze industrielobby weinig met de realiteit van doen heeft.

Wat doet EuRIC hiertegen?

EuRIC heeft in een position paper duidelijk gemaakt dat de CRM Act dreigt te worden gekaapt voor geheel andere doeleinden. Er moeten alleen grondstoffen aan de lijsten worden toegevoegd, als op basis van objectieve criteria kan worden aangetoond dat deze daadwerkelijk kritisch zijn. De CRM Act moet terug naar de oorspronkelijke gedachte. Maar de strijd is nog lang niet gestreden.

Kun je dat verder toelichten?

Er worden nu zelfs amendementen ingediend waarmee de end-of-waste status van schroot ter discussie wordt gesteld. EuRIC komt ook hiertegen in het geweer. Eindeafval- criteria zijn juist een stimulans voor kwaliteitsverbetering in de hele keten en het borgen van markwerking voor hoogwaardige recyclingstromen. Al met al zorgt de industrielobby ervoor dat de Europese grondstoffenstrategie steeds meer een hoofdpijndossier wordt.

Gepubliceerd in de MRF Circulaire 2023