Fred Tolenaar heeft een indrukwekkende staat van dienst als internationaal handelaar en heeft zijn sporen verdiend binnen de MRF en haar voorlopers. Niet voor niets is Fred vanwege zijn vele verdiensten voor de sector al jaren geleden benoemd tot erelid van de MRF. Vanuit zijn Rotterdamse appartement kijkt hij uit op de Erasmusbrug en de cruise terminal. En in dat appartement heeft hij de afgelopen maanden gewerkt aan een boekje over zijn loopbaan binnen de sector maar ook over zijn persoonlijke ontwikkelingen. Zijn boekje (Een dubbeltje werd een kwartje) werd tijdens de MRF Nieuwjaarsreceptie uitgereikt. De titel doet vermoeden dat zijn loopbaan vooral plaatsvond in het guldentijdperk en dat klopt. Fred is al jaren met pensioen; volgt onze sector en de MRF op afstand, maar wil graag zijn ervaring en avonturen delen, in het boekje en in een mooi gesprek aan de Maas.
Trader in hart en nieren
Fred was jarenlang een prominent handelaar in metalen en dat betekent in de praktijk: de aankoop van een partij om die vervolgens zo snel mogelijk door te verkopen met een maximale marge. Vaak een ongewisse transactie, omdat er van alles mis kan gaan. Prijs- en valutarisico’s moeten zo professioneel mogelijk worden ingeschat en vaak werden risico’s afgedekt, op de termijnmarkt bijvoorbeeld.
Om succesvol metaalhandelaar te zijn en te blijven moet je dus een brede en diepgaande kennis hebben van materialen, markten en mensen. Bovendien moet je een naam en reputatie opbouwen binnen de sector en de financiële markt. Handel moet je ook worden gegund. Om een gesprek met een metaalhandelaar op gang te krijgen hoef je hem (of haar) maar te vragen naar een spraakmakende transactie.
Fred vertelt met genoegen over een succesvolle deal: “In 1970 werkte ik in Australië bij een blokgieterij. Op een bloedhete dag reed ik op de Pacific Highway en reed langs de onderneming Hard Metals, die 6 ton tungsten powder (Wolfram poeder) uit Europa had ontvangen. Nat geworden en niet goed meer in te zetten in de productie; Hard Metal wilde het wel verkopen aan mij. Vervolgens heb ik snel een materiaalcheck laten uitvoeren. Mijn baas verdiende 30.000 pond aan de deal. Dat was 300.000 in guldens. Dat smaakte naar meer!”
Fred heeft zich jarenlang ingezet voor diverse werkgevers om zich uiteindelijk als zelfstandige te vestigen. Zijn bedrijf Holland Brookside Metals richtte zich vooral op de koperhandel. Zou Fred het vak van metaalhandelaar aanbevelen aan nieuwkomers in de sector? Fred: “Je kunt binnen onze sector kiezen uit diverse specialiteiten. Kijk wat het beste bij je past.
In al die jaren heb ik me de complexe internationale handel eigen gemaakt. Ik heb een netwerk opgebouwd en goed de internationale ontwikkelingen gevolgd, zoals de mijnbouw in Afrika en de wisselende koperbehoefte van bijvoorbeeld China en Rusland. Het klinkt nu vreemd -of juist nu weer actueel- dat je tot 1996 een exportvergunning nodig had om koperscrap buiten de EU te kunnen exporteren. Men was bang dat er voor de Europese industrie onvoldoende koper beschikbaar zou zijn. De MRF mocht jaarlijks 2000 ton verdelen onder de leden. Onvoorstelbaar, maar zo ging het echt.”
Goede boterham verdienen
“Ik heb overigens nooit de ambitie gehad om een werf te starten en te runnen: dat ligt mij niet; te veel gedoe. Ik heb daarom vrij snel besloten trader te worden, met al zijn ingewikkelde aspecten, risico’s en kansen. Traden ging me goed af, hoewel ik zeker ook een paar tegenvallers moest incasseren. Sporadisch twijfelden mijn vrouw en ik of we nog in ons huis konden blijven wonen. Zo ver is het nooit gekomen, want ik kon altijd wel terugvallen op mijn reserves. Dat geldt voor veel metaalhandelaren, omdat je altijd bezig bent voldoende reserves op te bouwen. Tenzij je failliet gaat, heb je uiteindelijk een flink vermogen. Ik heb altijd een goede boterham kunnen verdienen, waar we nu nog altijd van genieten.”
Overdracht van kennis is essentieel
Fred is lang en intensief actief geweest binnen de MRF en haar voorlopers, in diverse commissies en besturen. “Voor mij is overdracht van kennis altijd een belangrijk thema geweest. Zo hebben we binnen de MRF diverse opleidingen opgezet, zoals de training over radioactiviteit en het gebruik van geigertellers, maar ook over een intern milieuzorgsysteem. Heel belangrijk, want dat waren volslagen nieuwe ontwikkelingen binnen ons vak. Binnen de MRF en met onze internationale zusterorganisaties hebben we vaak gesproken over een brede opleiding, waarin aspecten zoals metaalkennis, de LME, verzekeringen, regelgeving en juridische zaken aan bod komen. Zo’n brede opleiding is nooit van de grond gekomen; misschien wel omdat vakgenoten soms van mening zijn dat je verworven kennis niet zomaar moet weggeven. Als we deze redenering op de hele samenleving zouden toepassen, zouden we nu nog in berenvellen rondlopen. Is het nu echt zo bedreigend om beginnende vakgenoten bijvoorbeeld dit uit te leggen: ijzer, nikkel en chroom zijn magnetisch, maar als je ze samenvoegt krijg je RVS en dat is niet magnetisch!
Ik heb met genoegen gelezen dat er inmiddels een Young Metal Masters bestaat. Het lijkt mij dat we voor onze MRFjongeren zo’n interne opleiding kunnen en moeten opzetten. Destijds werden er overigens wel veel interne seminars en bedrijfsbezoeken georganiseerd. Voor Kamerleden, provinciale bestuurders en ambtenaren hebben we de Tours de Branche bedacht: in een bus langs een aantal MRF-bedrijven om kennis over onze sector op te krikken. Ook in deze tijden zijn dat zeer nuttige activiteiten. ” Het boekje ‘Een dubbeltje werd een kwartje’ is voor MRF-leden gratis te bestellen via het MRF-secretariaat, Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken..
Jules Wilhelmus
Gepubliceerd in de MRF Circulaire maart 2023