Deze website maakt gebruikt van cookies en verzamelt browsegegevens om u de beste ervaring te geven. Lees meer over de gegevens die wij opslaan in onze privacy policy.

En als we de kans op een volgende brand willen beperken

Nog steeds wordt de recyclingsector geteisterd door batterijbranden en uiteraard vraagt elke ondernemer zich af hoe een volgende brand kan worden voorkomen. Een rondgang langs een aantal metaalrecyclers maakt duidelijk dat alleen door de inzet van de hele keten -en eigenlijk van de samenleving- de branden kunnen worden vermeden. Voorlopig is het niet de vraag OF maar wanneer een brand uitbreekt. Intussen kunnen recyclers risicobeperkende maatregelen nemen. Die noteren we graag. Ook geldt bij dit thema de uitspraak van de Amsterdamse filosoof Johan Cruijff ‘elk nadeel heb zijn voordeel’. Kortom: de lessen van de brand.  

Alle geraadpleegde recyclers zijn het over een paar zaken eens: batterijen zijn ongevaarlijk zolang ze maar niet worden beschadigd en ze afzonderlijk worden ingeleverd bij de recycler, milieustraat en andere inleverpunten. Daarnaast is een veilige opslag op de werf noodzakelijk. Als aan al deze voorwaarden wordt voldaan, is het probleem van de batterijbranden praktisch verleden tijd. Maar zover is het nog lang niet. Beschadigde batterijen op de werf, in het schip of waar dan ook zijn tijdbommen die vroeg of laat tot ontbranding kunnen komen. 

Boetesysteem 

MRF-bestuurslid en directeur van Regelink, Frits Stam: “Wij doen er alles aan om te voorkomen dat batterijen in het te verwerken materiaal terecht komen. Dat doen we door aan onze klanten helder uit te leggen waarom het gescheiden aanbieden essentieel is en een streng acceptatiebeleid noodzakelijk is, inclusief een boete per overtreding: 500 euro. Al onze klanten hebben deze uitleg per brief ontvangen; daarnaast delen we flyers uit met dezelfde boodschap. Een collega controleert na het kiepen, storten en vlooit de aangeleverde metalen minutieus uit. Dat is een extra kostenpost, maar erg noodzakelijk.”

Bij Overdie doen ze er ook veel aan om de batterijen gescheiden te houden, Jan de Jong: “Wij leggen de klanten intensief uit waarom we het absoluut onacceptabel vinden dat batterijen in het welvaartschroot worden aangeboden. Bewust of onbewust: het kan gewoon niet. Daarom bedraagt de boete bij ons 250 euro per batterij. Dat is fors en niet leuk om onze klanten dit op te leggen, maar we moeten wel. Overigens hebben we er eerder voor gepleit de batterijen een opvallende kleur te geven. Dat vinden we nog steeds een prima idee.”

Bij HKS hebben ze inmiddels meerdere branden gehad en de impact is enorm. Wout Kusters: “Zo’n brand is slecht voor het imago van de branche. Neem de brand bij AST in Amsterdam: daar werd de ringweg urenlang afgesloten. Daarnaast hebben omwonenden en nabijgelegen bedrijven er last van. Verzekeraars gaan extra kritisch naar de onder- neming kijken. Overigens: het materiaal dat brandt ligt meestal buiten, dus de financiële schade is in veel gevallen beperkt, maar als shredders of kranen door overslag van de brand worden geraakt kan de schade aanzienlijk zijn. Bovendien zijn er altijd mogelijke risico’s voor het personeel. Het is daarnaast de imagoschade die ons treft. Natuurlijk hebben we op de werven onze maatregelen genomen om de risico’s te beperken, bijvoorbeeld door op de werven stevig te compartimenteren. We hebben op diverse werven warmtebeeldcamera’s gemonteerd. Deze detecteren hitte en kunnen hotspots in het materiaal vroegtijdig signaleren. Ook hebben we -als eerste binnen de sector- een boetesysteem ingevoerd. Ook wij doen dat liever niet, maar het moet blijkbaar. Wat mij betreft voeren alle schrootbedrijven zo’n boetebeleid in en sterker nog: de MRF heeft dit al aan haar leden geadviseerd, maar en kan het zelfs opnemen in het Keurmerk. Kunnen we het probleem echt helemaal oplossen? Dat kan alleen als we het aan de voorkant goed regelen: de kleinere handelaren kunnen en moeten heel nauwkeurig de batterijen apart houden. Dat kan met de kleinere hoeveelheden veel beter. Als een batterij daar niet verstopt in het schroot blijft, hebben we al een groot deel van het probleem opgelost; de batterijen komen immers niet verder de keten in. Het wordt allemaal nog beter als producenten worden verplicht zoveel mogelijk gebruikte batterijen in te laten zamelen. Dat kan sterk worden gestimuleerd door invoering van een goede afgifteplicht en/of van een statiegeldsysteem.”

Groeiend begrip

Dat branden -naast alle sores- ook positieve effecten kunnen hebben, kun je eigenlijk niet bedenken. Frits Stam bespeurt een stijgend begrip voor de metaalhandel bij de lokale overheid en ook bij de pers. Dat gaat niet vanzelf natuurlijk, Frits: “Burgemeester, politie en brandweer wilden na de branden overleg met ons. Goed plan. Aanvankelijk was er wat argwaan bij hen: ze dachten dat wij misschien wel belang hadden bij een brand. Dat gevoel verdween al vrij snel, omdat we hen duidelijk konden maken dat we alleen maar last van de brand hadden en geen claims bij de verzekering hadden ingediend. Dit overleg bood ons ook de kans een paar zaken eens goed uit te leggen. Bijvoorbeeld dat het welvaartschroot -met mogelijk batterijen- maar een fractie is van de totale hoeveelheid materiaal dat op onze werf ligt. Ook verdiepte onze samenwerking zich: de brandweer komt bij ons oefenen en als een echte brand uitbreekt zijn de lijntjes kort en weet de brandweer prima de weg te vinden naar de brandhaard.

Overigens: schrootbranden ontstaan vaak in het weekend en het duurt vrij lang voordat de brand gedoofd is: dat is een forse belasting van de (vrijwillige) brandweer. Ik vermoed dat de roep om een particuliere brandweer zal toenemen. Overigens: wij zien steeds meer batterijtoepassingen die voor ons een risico kunnen inhouden. Zo blijkt er in winkelwagentjes een tracer te zitten die wordt gevoed door een batterij. Wij delen dit soort ontwikkelingen onmiddellijk met onze collega’s.”

Verzekeraars in Nederland volgen de ontwikkelingen in de recyclingsectoren met belangstelling, maar wel met zorg. Geeke Feiter, directeur van het Verbond van Verzekeraars: “Verzekeraars spelen een belangrijke rol in de klimaatambitie van de maatschappij. Wij willen een duurzame wereld creëren en realiseren ons dat recyclers hierin een belangrijke rol spelen. Wij kijken natuurlijk ook naar de verzekerbaarheid van -in dit geval- recyclers. Anders gezegd: wat is het risicoprofiel en is dat gunstig genoeg om met een acceptabele premie een verzekering af te sluiten. Begin dit jaar heeft Nationale-Nederlanden in een pilot 65 recyclers bezocht en tijdens deze rondgang geconcludeerd dat de helft verzekerbaar is; een kwart niet en bij een kwart gaat NN nog op bezoek. Soms is het risico gewoon te groot. Denk hierbij aan ongesorteerd huisafval of sloopafval dat inpandig wordt verwerkt. De vele branden die de sector hebben geteisterd vinden we zorgelijk, maar de verwachting dat er komende jaren nog veel meer batterijen in de afvalstroom gaan belanden vinden wij nog zorgelijker. Daarover gaan we graag in gesprek met de sector. Wij organiseren in januari 2023 een ronde tafel met betrokken partijen -inclusief de MRF- om ontwikkelingen binnen de sector te bespreken en te zien aan welke knoppen we kunnen draaien om structurele verbeteringen te realiseren. Ik kijk daar naar uit! De oorzaak en ook het voorkomen van de branden is complex. Consumenten, producenten, overheden en de recyclingketen moeten uiteindelijk allemaal hun steentje bijdragen om branden naar de toekomst toe zoveel mogelijk te voorkomen. Wat de keten betreft: prima dat een aantal prominente metaalrecyclers maatregelen neemt -inclusief een boetesysteem- om het risico op batterijbranden te verkleinen.”

In Brussel liggen voorstellen om de producenten van de batterijen hogere inzamelpercentages op te leggen. Daarnaast wordt statiegeld op batterijen overwogen. Twee initiatieven die kunnen helpen het risico op batterijbranden verder terug te dringen.

Gepubliceerd in de MRF Circulaire van december 2022