Sloopbedrijven kunnen metalen met een Chroom-6 coating niet meer kwijt. De handel in het materiaal ligt stil sinds de Nederlandse overheid besloot dat voor export een gevaarlijk-afvalcode A1040 nodig is. Ook de binnenlandse afzet zit op slot. VERAS branchesecretaris Edwin Zoontjes: “Iedereen in de keten staat voor het blok.” Wat nu?

Helemaal precies weet hij het niet, maar Edwin Zoontjes van VERAS schat dat we het hebben over enkele tienduizenden tonnen metaal met een Chroom-6 coating: “Dat materiaal ligt nu deels bij de sloopaannemers, maar vooral op de slooplocaties van de opdrachtgevers - met een tijdelijke vergunning. We hebben het hier dus niet over incidenten. Dit speelt bij de sloop van bruggen, elektriciteitsmasten, industriële gebouwen en bij het ontmantelen van energiecentrales, zoals de Hemwegcentrale in Amsterdam-West. Het gaat om enkele tientallen projecten.”

Voor het blok

Volgens Edwin Zoontjes doet dit niet alleen de sloopaannemers zeer: “Ook de MRF-leden, als loket van deze aannemers, kunnen het materiaal niet aannemen. Iedereen in deze keten staat voor het blok. Inclusief de opdrachtgevers. En dan hebben we het over grote partijen als TenneT, ProRail, Rijkswaterstaat, de waterschappen en provincies.” Daar komt bij dat risico’s niet uit te sluiten zijn bij opslag op het terrein van opdrachtgevers, aldus Zoontjes: “Het materiaal kan uitlogen naar de omgeving als het langere tijd in opslag blijft. Bij een relatief korte tijdelijke opslag is de situatie normaal gesproken beheersbaar en toegestaan. Maar als het materiaal langer in opslag moet blijven door een gebrek aan afzet, dan verloopt de tijdelijke vergunning op een gegeven moment. En dan?”

Hergebruik

Procedures tegen het besluit van de Nederlandse overheid sorteerden geen effect. Via de Europese koepel EuRIC vroeg de MRF de Europese Commissie eerder al om een standpunt in te nemen over deze patstelling. De EC is het eens met MRF en EuRIC. Maar die positieve uitspraak is juridisch niet bindend. ILT en IenW lieten weten in het oordeel van de EC geen reden te zien hun standpunt te wijzigen.

Ook VERAS ondernam stappen, vertelt Edwin Zoontjes: “Sinds vorig voorjaar, toen projecten stagneerden, vragen wij als branchevereniging voortdurend aandacht voor de situatie. Wij schreven de staatssecretaris aan - zonder effect. Wij benaderen opdrachtgevers, die hun kanalen in Den Haag kunnen aanspreken om vanuit welbegrepen eigenbelang iets aan de situatie te doen - zonder resultaat. We hebben de politiek opgezocht, een toenmalig VVD-kamerlid kwam naar de Hemwegcentrale in Amsterdam - zonder effect. Ook vragen we onze leden om hun ervaringen met ons te delen, zodat wij meer gevallen naar buiten kunnen brengen. En VERAS neemt deel in het Bouwakkoord Staal, dat als doel heeft de staalketen te sluiten en in te zetten op hergebruik. Daar zijn we ook met Tata Steel in IJmuiden over in gesprek. Het beste zou zijn het materiaal via Tata te hergebruiken - als nieuw staal, in eigen land verwerkt, in een gesloten kringloop, als onderdeel van een circulaire economie.”

Op de groene lijst

En de toekomst? Edwin Zoontjes: “We gaan zien wat er gaat gebeuren als de eerste zaak loskomt omdat bij opdrachtgevers de tijdelijk vergunning afloopt. Ook weten we niet zeker of de A1040-procedure werkelijk zo complex is als we denken. Vanuit de overheid is aangegeven dat er toch buitenlandse smelterijen zouden zijn waar het materiaal heen zou kunnen, ondanks de oranje code. Die smelterijen zouden het materiaal wél willen aannemen. Maar de beste optie is dat de Nederlandse overheid het materiaal op de groene lijst zet, net als de rest van Europa. Met de gangbare B1010 code. Uit brieven van het ministerie en de inspectie maken we echter op dat die zich eerder dieper ingraven. De situatie is complex voor alle partijen in de keten, maar we vertrouwen erop dat het goed komt.”

Hans Fuchs

MRF Circulaire, maart 2024